Category: Türkçe
Geçtiğimiz cumartesi günü Bahçeşehir Üniversitesi Beşiktaş Yerleşkesinde düzenlenen Zengin Internet Uygulamaları Konferansına katıldım. Her ne kadar konferansın son 5 saatine yetişebilmiş olsam da gittiğime memnun kaldım. Cep telefonuma yazdığım birkaç site dışında not almadıysam da gidemeyenler için katıldığım oturumlardan hatırladıklarımı özetleyeyim (ekleyecekleri olanlar yorum yazarlarsa sevinirim):
14:30 - 15:10 Javascriptin Web 2.0da Yeri! Tolga Arıcan (C-Section New Media)
JavaScript‘in Web 2.0‘da nasıl kullanıldığından bahsetti. JS bizlere sayfaların yenilenmediği etkileşimli siteler kurma imkanı sağlıyor (AJAX). Bir Web 2.0 örneği olarak delicio.us sitesini tanıttı. Kullanıcı arayüzünün derli toplu olması ve istenilen işlemlerin çok kısa bir menzil içerisinde yapılmasının deliciousun popülerliğinin sırrı olarak niteledi. Ayrıca web uygulamalarında etiketlemenin kullanıcılara bırakılması gerektiğini, böylece daha sağlıklı sonuçlar alınabileceğini belirtti.
15:20 - 15:50 Hangi JavaScript Çatısı? Forum
Burada birkaç JS uzmanı sahneye çıktı ve kendilerine hangi JavaScript kütüphanelerini kullandıkları soruldu. Hepsi farklı sebeplerle farklı bir kütüphane kullanıyordu, her birinin artısı ve eksisi vardı ve yapılacak işe göre kütüpane seçilmeliydi ancak yeni başlayanlar için belgelendirmesinin oldukça gelişmiş olması, kolay öğrenilebilir olması, kullanıcı topluluğunun geniş olması sebepleriyle jQuery‘i tavsiye ettiler. Ayrıca tüm JavaScript kütüphanelerini / modüllerini sayfaya yükletip gerekenleri kullanmayı yanlış bulduklarını belirterek sadece gereken kütüphanelerin yüklenmesini, mümkünse çekirdek kütüphanenin tüm sayfalara konularak gerektiğinde sayfa bazında eklentilerle genişletilmesini tavsiye ettiler. Kendilerince bu kütüphanelerin 15KBı geçmemesi gerekiyor. Yoksa yavaşlıklar kendisini gösterebiliyor.
Bununla birlikte birden fazla kütüphane kullanma durumunda çakışmalar oluşabiliyor, aralarında en uyumlusu yine jQuery. Diğer bir konu da çoğu kullanıcının hala IE6 kullanması. Bilindiği üzere (bilmiyorsanız şimdi öğrendiniz) Internet Explorer (her sürümü farklı bir dert) JavaScriptin yorumlanması konusunda oldukça sorunlu. Bu sebeple birçok kişi JavaScript kodu yazacaksa standartlara uygun olması için Firefox‘un Firebug eklentisi ile geliştirmesini yaptıktan sonra IE üzerine test yapıyor ve kodunu IE uyumlu hale dönüştürmeye çalışıyor (işin en sancılı kısmı). Bu sebeple çoğu kişi son zamanlarda hazır kütüphane kullanma arayışına yöneliyor. Burada ise insanların çalışmalarını paylaşması sebebiyle Özgür Yazılım büyük önem arz ediyor. Forumun sonlarına doğru "IE6 kullanmayın, tanıdıklarınıza kullandırtmayın, hatta herkese Firefox yükleyin" şeklinde bir tavsiye de aldık.
Microsofttan girmişken .NETe "Ajans Batıran" takma adının konulduğundan bahsettiler. Belirli kalıplara sahip olması ve bu kalıpların dışına çıkmak için büyük çaba gerektirdiği için .NET, her geçen gün Web Uygulamaları alanında kötü bir ün kazanıyor. Bu noktada bir izleyici bu iş için hazırlanan bir programın olduğu, o program ile istediğiniz özelleştirmeyi yapabildiğimizi belirtiyor ancak kimsenin bu konudan haberdar olmaması sebebiyle ne kadar başarılı olduğu tartışılır.
Forum konuşmacılarına JavaScript geliştirmek için hangi araçları kullandıkları sorulduğunda ise Firebug üzerinde yazarak test etme, Aptana, Kate gibi yanıtlar aldık.
15:50 - 16:30 Gerçek Zamanlı Web Devrimi Selçuk Bozdağ (Dundee Univ, UK)
Burada ise gerçek zamanlı web uygulamalarının yapısı ve getirdikleri konuşuldu. Gerçek zamanlı web uygulamalarından kasıt ise bir kaynağı birden fazla kişinin aynı anda kullanması ve hepsinin de birbirinden kısa gecikmelerle haberdar olması. Örneğin Google Belgeler hizmeti, açık arttırma siteleri, borsa takibi vs. Burada kavram olarak Polling ve Comet açıklandı. Polling çok kısa sürelerle sunucudan güncellemeleri alma(2-3 saniyede bir güncellemeleri istiyor), comet ise gönderilen birçok HTTP Taleplerinin uzun bir süre boyunca birikerek değişiklik yaşandığı an sunucudan hepsine bir ya da birden fazla yanıt gelmesi yöntemiyle çalışıyor. İkisinin de farklı artı ve eksileri mevcut.
16:45 - 17:30 Web Uygulama Güvenliği Ferruh Mavituna (Portcullis Computer Security, UK)
Kendisini çok merak ettiğim Ferruh Mavituna sahneye çıkıyor ve şaşkınlığımı gizleyemiyorum. 30lu yaşlarında olduğunu zannettiğim Mavituna, 24 yaşında bir genç! Tabi o şaşkınlıkla kendisini takdir etmekten kendimi alamıyorum, zira sitesini izleyenler bilecektir, oldukça bilgili ve güvenlik konusunda uzman bir kişi kendisi. Sunumu Web Uygulama Güvenliğinden ziyade Flash uygulamaları güvenliği üzerineydi. Flashın crossdomain.xml dosyasının içerisinde * işaretiyle tüm adreslerden taleplerin kabul edilmesinin ne kadar tehlikeli olduğunu, bunu kullanarak yapılan XSS saldırılarını anlattı. Ayrıca İnternet Bankacılığı gibi önemli işlemleri gerçekleştirirken kullandığınız tüm tarayıcı pencerelerini kapattıktan sonra tek bir pencerede ve sekmede bu işlemi gerçekleştirmenizin faydalı olduğundan bahsetti. Aksi takdirde yukarıda belirttiğim açıklar kullanılarak farklı sekmedeki(Firefox+IEde) veya penceredeki(Firefoxta) saldırgan bir site XSS ile oturum bilgilerinizi çalabilmekte.
Bir diğer husus ise flash dosyalarının başka dosyaları çağırması / yüklemesi konusu. Eğer hangi dosyanın yükleneceğini belirtmek için flash dosyasına parametre göndermeyi tercih ediyorsanız büyük tehlikedesiniz. Bir saldırgan bu yüklemeyi gerçekleştiren flash dosyasına istediği parametreleri göndererek sunucunuza zarar verebilir.
17:30 - 18:00 İleri Web Teknikleri, Python, Comet, Geleceğin Tarayıcı Teknolojileri Azer Koçulu (Gittigidiyor)
Bu sunumda ise öncelikle Cloudo adlı bir WebOS (Tarayıcı üzerinde çalışan işletim sistemi) tanıtıldı. İsveçte yaşayan iki Türk tarafından geliştirilen bu sistem, sesleri duyulmaya başlayan Web 4.0ın ilk emsallerinden olsa gerek (ghost gibi başka örnekleri de var). Sonra, Cometin çalışma prensibinden bahsedildi ve birkaç kod örneği gösterildi. Ayrıca CherryPy adlı Python HTTP çatısından birkaç örnekle sunucudan parça parça veri almanın nasıl yapılabildiği anlatıldı (yield ifadesi ile).
En can alıcı nokta ise sonlara doğruydu. 2009 yılında JavaScript 2 ve HTML5 geliyor. Hem de büyük yeniliklerle. HTML5teki en büyük yenilik sık kullanılan bazı etiketlerin gruplanması ve özel çokluortam etiketlerinin (canvas[grafik], audio, video) sunulması şeklinde. JavaScript 2 ise tür tanımına kavuşuyor. Artık Pascalvari bir var x:int; tanımlaması olacak ve sanırım statikliğe yöneliş var. Güzel bir haber ise JavaScript 2 yerine IronPython ve IronRuby ile programlama yapabilecek olmamız! Iron* dillerinin .NET çatısında çalıştığını düşünürsek Microsoftun buna destek vereceği düşünülebilir. Ancak IE8in standartlara uygun bir HTML5, JavaScript 2 ve Iron* dilleri desteği vermemesi durumunda ScreamingMonkey adlı eklenti (flash/java eklentisi gibi) vasıtasıyla bu destekler tüm IE sürümlerine katılabilecek ve IE8in gelişimi beklenmeyecek. Bu durumda 2009 ortalarında IronPython ile geliştirme yapılabilmesı bekleniyor.
18:15 - 18:45* TakasMerkezi.com* Önder Eren (Mavi Kelebek)
Günün en ilginç sunumu buydu. Önder Bey, elinde koca bir koliyle gelmiş ve sunuma çekiliş ile salondaki 60 kişinin yaklaşık 40ına hediye dağıtmakla başlamıştı! İlk kazanan bir oyun kumandası, sonrakiler ise kitap ve film DVDleri kazandı. Ben de beşinci kazanan kişi olarak "Mozartın Hayatı" adlı DVDyi aldım. Yakında izlemeyi umuyorum, İngilizce olarak izlersem İngilizce çalışmalarıma da katkısı olur sanırım. Geri dönelim, neden mi 20-25 dakikayı çekilişe ayırarak sunumunu çok kısa tutmak zorunda kaldı? Oldukça özgün bir fikri vardı ve bu fikrini bizimle sonradan paylaştı: bizden elimizdeki kitapları okuyup filmleri izledikten sonra bu ürünleri (iş hacmi oluşturmak için) sitesine takas için girmemizi istiyordu. Kaybedecek bir şeyimiz yoktu, alan olursa sanal para kazanacak ve bu paralarla hiç gerçek para kullanmadan başka ürünler alabilecektik. Bir takdir daha bu şahsiyete :) Çoğu sunumda insanlar uykulu bakışlar atarken bu sunumu herkes gayet dinç bir şekilde dinledi ve konuşmacı iyi niyetini birçok açıdan belirterek amacına ulaştı. Amaçları sorumsuz tüketime bir dur diyerek paranın kullanılmadığı, var olanların daha iyi değerlendirildiği bir sistem kurmak. Kısa vadede pek bir etkileşim görülmüyor ama bizden istenen etrafımızdakileri bu konuda bilinçlendirmek. Hepimizin evinde işimize yaramayan en az 1000 YTL değerinde eşya varken bunları değerlendirmek gerekli...
19:00 - 19:30 Web 3.0 Ali Babaoğlan (Microsoft)
Zamanın az olmasından dolayı sunumunu kısaltmak durumda kalan Babaoğlan, Web 2.0ın katkı sağlama ve paylaşma üzerine dayandığını, Web 3.0ın verilerin anlamlandırılabilmesine, Web 4.0ın ise Internet üzerinden kullanılabilen işletim sistemlerine dayanacağını belirtirken gündemde olan yeni teknolojilerden ve yönelebileceğimiz alanlardan bahsetti. IPTvnin gelecek vaadettiğini belirtirken, readwriteweb, techcrunch, engadget, iBusinessTools gibi sitelerin takip edilmesi tavsiyesinde bulundu. Microsoftun neden Google Docs gibi bir hizmet sunmadığının sorulması üzerine "Her şeyin taklit edilmesi doğru değil, Google bir Internet firması, biz bir Yazılım firmasıyız" demesi ve başka bir noktada "Microsoft geniş bir yelpazede hizmet sunuyor, donanım, yazılım,..." gibi cümleler sarf etmesi sanki bir çelişki oluşturdu.
19:30 - 19:45 Mobil Ajax Uygulamaları ve Mobimus Mehmet T Akalın (WMC Creative)
Zaman fazlasıyla aşılmıştı, dolayısıyla çok bir şey anlatamadı konuşmacı. Sadece çalışmalarının mobil cihazlara (özellikle de Blackberrye) yönelik Ajax uygulamaları üzerinde yoğunlaştığından bahsetti. Siteleri: mobim.us